Mój koszyk
W świadomości przeciętnego polskiego kierowcy automatyczna skrzynia biegów przez długie lata kojarzona była przede wszystkim z samochodami segmentu premium, rozwiązaniem zdecydowanie powszechniejszym była zawsze skrzynia manualna. Z racji na to, że większość kierowców nie wiedziała, jak się jeździ automatem, dochodził też czynnik psychologiczny – strach przed nieznanym. Tymczasem w ostatnich latach popularność samochodów z automatem zdecydowanie wzrosła, zarówno ze względu na preferencje kupujących nowe i używane pojazdy, jak i na samych producentów, którzy coraz częściej oferują dane modele wyłącznie w połączeniu ze skrzynią automatyczną. Zdecydowana większość kierowców, którzy przesiedli się na automat, nie wyobraża sobie powrotu do manualnej skrzyni biegów. Coraz bardziej zaawansowane systemy bezpieczeństwa i komfortu wymagają właśnie skrzyni automatycznej, aby móc wykazać 100% swoich możliwości. Auta z napędem hybrydowym wyposażane są tylko w automaty. Te przykłady świadczą o tym, że trend będzie się stopniowo nasilał i z czasem dominować będą auta z automatyczną skrzynią. Jak jeździć takim samochodem by nie popełniać błędów?
Należy używać wyłącznie prawej nogi do obsługi gazu i hamulca, lewa powinna spoczywać na podstopnicy. Samochód uruchamiamy w pozycji P, aby zmienić przełożenie należy wcisnąć hamulec oraz przycisk na lewarku zwalniający jego blokadę. Jeśli chcemy jechać do przodu, przesuwamy lewarek na pozycję D, jeśli chcemy cofać to na R. Pozycja N to luz, umożliwiający nam np. przepchnięcie auta w garażu bez jego odpalania. Po zaparkowania auta włączamy P, wtedy samochód nie stoczy się, jeśli pozostawimy go na wzniesieniu, a zapomnimy o hamulcu postojowym.
napisz do nas
Nie zastanawiamy się, kiedy zmieniać biegi, skrzynia robi to w najbardziej korzystnym zakresie obrotów, ale także dostosowuje się do naszego stylu jazdy. Podczas spokojnej jazdy, wyższe biegi załączane są już przy dość niskich obrotach silnika, co korzystnie wpływa na zużycie paliwa czy poziom hałasu generowanego przez silnik. Podczas dynamicznej jazdy, skrzynia pozwala silnikowi na rozwijanie wyższych obrotów, dzięki czemu samochód lepiej przyspiesza. Ze względu na konstrukcję, nie wolno jeździć automatami na luzie, czyli w położeniu N. Stare automaty generowały wyższe zużycie paliwa, obecnie rozwiązania pozwalają na utrzymanie apetytu na paliwo na tym samym poziomie, co w samochodach ze skrzyniami manualnymi. Kierowcy obawiający się wyższego spalania, powinni wiedzieć, jak prowadzić automat, by minimalizować zużycie paliwa. Warto unikać jazdy na wysokich obrotach w trybie sportowym skrzyni, wciskając mocno pedał gazu. Często wystarczy lekko odjąć gaz, aby skrzynia przerzuciła bieg na wyższy. Gdy konieczne jest wytracenie prędkości, odpuszczamy gaz, a skrzynia, wraz ze spadkiem prędkości, redukuje kolei biegi.
Podczas jazdy automatem w terenach górskich kierowca nie musi zaprzątać sobie głowy kwestią doboru odpowiedniego przełożenia na podjazdach. Jednocześnie należy pamiętać, że podczas zjeżdżania z góry, szczególnie na dłuższych odcinkach powinno hamować się silnikiem, by nie przegrzać hamulców. W takim celu używamy ręcznego trybu zmiany biegów – w klasycznym automacie, np. pięciobiegowym, zrzucamy bieg z D na 4, co powoduje, że skrzynia będzie operowała w zakresie od 1 do 4 biegu, czyli przy zjeździe z góry nie przerzuci biegu na 5. Jeśli mimo to jadąc ze zdjętą nogą z gazu czujemy, że auto przyspiesza, zmieniamy bieg z 4 na 3 i tak dalej, według potrzeby.
Wiele współczesnych automatów oferuje możliwość ręcznej zmiany biegów w trybie sekwencyjnym, idealnie jeśli samochód wyposażony jest w łopatki przy kierownicy, które umożliwiają nieodrywanie od niej ręki w celu zmiany przełożenia. Możliwość redukowania biegów można wykorzystywać też do wytracania prędkości w mieście i wszędzie tam, gdzie jest na to czas i miejsce, co przyczynia się do mniejszego zużycia paliwa oraz klocków i tarcz hamulcowych. Sterownik skrzyni automatycznej nie pozwoli też na zredukowanie na zbyt niski bieg, jeśli prędkość samochodu jest zbyt wysoka. Niestety większość użytkowników automatów nie korzysta z możliwości redukowania, dla wygody jeżdżąc cały czas na biegu D.
Warto też wiedzieć, jak wyprzedać automatem. Oczywiście w zależności o sytuacji operujemy gazem w różny sposób, ale jeśli miejsca mamy mało to należy wykorzystać tzw. kickdown, czyli wciśnięcie pedału gazu do oporu, co skutkuje natychmiastową redukcją biegów, aby możliwe było wykorzystanie maksymalnego momentu obrotowego do sprawnego przyspieszenia auta.
A co z jazdą w mieście? Przede wszystkim, jazda automatem w korku jest dużo przyjemniejsza, ponieważ nie musimy co chwila wciskać pedału sprzęgła i zmieniać biegów. Nie każdy kierowca wie, jak jeździć automatem w korku, więc warto zaznaczyć, że w czasie krótkotrwałego zatrzymania samochodu nie musimy zmieniać przełożenia na P lub N, wystarczy, że będziemy wciskali pedał hamulca, a po jego odpuszczeniu nasz samochód płynnie ruszy.
Mimo że pod względem technicznym automaty mogą się od siebie różnić (skrzynia hydrauliczna ze sprzęgłem hydrokinetycznym, skrzynia dwusprzęgłowa czy bezstopniowa CVT), to jak jeździ się automatem nie zależy od zastosowanego w danym aucie rozwiązania.
Automat to wygoda i łatwość obsługi, ale mimo tego są kierowcy, którzy preferują jazdę samochodem z manualną skrzynią. Jak jeździć z taką skrzynią wie chyba każdy kierowca, ale nie zawsze robi to w prawidłowy sposób, szczególnie w autach z nowoczesnymi silnikami turbodoładowanymi, które generują maksymalny moment obrotowy przy zdecydowanie niższych obrotach niż starsze konstrukcje. Obecnie nie jest problemem zmiana biegu na wyższy, gdy silnik nie osiągnął jeszcze 2000 obrotów na minutę. Niepotrzebne przeciąganie na obrotach nie zapewni nam bardziej dynamicznego przyspieszenia, a odbije się na wyższym zużyciu paliwa i większym hałasie generowanym przez silnik. Maksymalny moment obrotowy uzyskiwany już przy stosunkowo niskich obrotach (1500-2000 obr/min) może zagrażać żywotności sprzęgła, jeśli kierowca będzie jeździł na tzw. półsprzęgle. Dlatego też w takich autach pedał sprzęgła puszczamy już od razu po ruszeniu, ponieważ, w przeciwieństwie do starszych konstrukcji, nowoczesny samochód nie ma problemu z przyspieszeniem już od „dołu”, czyli z niskich prędkości obrotowych. Niepilnowanie tej zasady może prowadzić do przedwczesnego zużycia czy nawet spalenia sprzęgła. Posiadając samochód ze skrzynią manualną, powinno się wykorzystać możliwość hamowania silnikiem w celu zmniejszenia zużycia paliwa i elementów układu hamulcowego.
Na pytanie: “skrzynia automatyczna czy manualna?” nie ma wprawdzie jednoznacznej odpowiedzi, ale obserwując zmieniające się upodobania kierowców, obecne trendy w motoryzacji, popularyzację aut elektrycznych, nieposiadających w ogóle skrzyni biegów, można zakładać, że skrzynie manualne będą powoli odchodziły do lamusa i pozostaną jedynie w samochodach budżetowych, motocyklach oraz w niektórych pojazdach specjalistycznych.
Nasza szkoła bezpiecznej jazdy przekazuje kursantom cenne wskazówki na temat jazdy automatem. Warto ukończyć kurs bezpiecznej jazdy, aby zwiększyć swoje umiejętności prowadzenia samochodu w trudnych warunkach.
